Xác Định Yêu Cầu Và Thiết Kế Cơ Sở Dữ Liệu - Bước Quan Trọng Trong Quá Trình Phát Triển

1. Xác Định Phạm Vi Hệ Thống

1.1. Xác Định Mục Tiêu Và Phạm Vi Của Hệ Thống

Việc xác định phạm vi hệ thống là bước đầu tiên trong quá trình thiết kế cơ sở dữ liệu. Phạm vi hệ thống bao gồm:

• Xác định mục tiêu: Cơ sở dữ liệu dùng để lưu trữ và quản lý những dữ liệu gì? Hệ thống phục vụ cho ai?
• Xác định yêu cầu: Hệ thống cần đạt được những tiêu chí gì về tốc độ, bảo mật, tính nhất quán?
• Xác định người dùng: Ai sẽ sử dụng hệ thống này? Người quản trị, nhân viên hay khách hàng?
• Xác định tầm vóc hệ thống: Hệ thống là cục bộ, doanh nghiệp vừa và nhỏ hay một hệ thống quy mô lớn?

1.2. Xác Định Các Thực Thể (Entities) Và Mối Quan Hệ

Sau khi xác định mục tiêu và phạm vi hệ thống, bước tiếp theo là xác định các thực thể (Entities) trong cơ sở dữ liệu. Mỗi entity là một đối tượng chính trong hệ thống có dữ liệu liên quan.

Ví dụ, trong hệ thống quản lý bán hàng, các entities bao gồm:

• Khách hàng (Customer): Lưu thông tin khách hàng.
• Sản phẩm (Product): Lưu thông tin sản phẩm.
• Đơn hàng (Order): Lưu thông tin giao dịch.

Mỗi entity có thể có mối quan hệ với nhau. Ví dụ:

• Khách hàng có thể đặt nhiều đơn hàng.
• Mỗi đơn hàng chứa nhiều sản phẩm.

2. Thiết Kế Mô Hình Dữ Liệu

2.1. Vẽ Sơ Đồ ERD (Entity-Relationship Diagram)

Sơ đồ ERD giúp trực quan hóa mối quan hệ giữa các entities. Một sơ đồ ERD cơ bản bao gồm:

• Hình chữ nhật: Biểu diễn các entities.
• Hình thoi: Biểu diễn các mối quan hệ giữa các entities.
• Đường nối: Thể hiện mối liên kết.

Ví dụ:

• Entity Khách hàng có quan hệ đặt với entity Đơn hàng.
• Entity Đơn hàng có quan hệ chứa với entity Sản phẩm.

2.2. Xác Định Kiểu Dữ Liệu Và Mối Quan Hệ Giữa Các Bảng

Sau khi vẽ sơ đồ ERD, ta chuyển đổi nó thành bảng trong cơ sở dữ liệu. Mỗi entity sẽ trở thành một bảng, ví dụ:

CREATE TABLE KhachHang (
    ID INT PRIMARY KEY AUTO_INCREMENT,
    HoTen VARCHAR(255) NOT NULL,
    Email VARCHAR(255) UNIQUE,
    SoDienThoai VARCHAR(20)
);

CREATE TABLE DonHang (
    ID INT PRIMARY KEY AUTO_INCREMENT,
    ID_KhachHang INT,
    NgayDatHang DATE,
    FOREIGN KEY (ID_KhachHang) REFERENCES KhachHang(ID)
);

2.3. Chuẩn Hóa Dữ Liệu (Normalization)

Chuẩn hóa dữ liệu giúp giảm thiểu sự dư thừa và tránh lỗi dư liệu. Các bước chuẩn hóa bao gồm:

• 1NF (First Normal Form): Mỗi cột chỉ chứa một giá trị duy nhất.
• 2NF (Second Normal Form): Xóa bỏ các thuộc tính không phụ thuộc vào khóa chính.
• 3NF (Third Normal Form): Loại bỏ các phụ thuộc bắc cầu giữa các bảng.

Kết Luận

Việc xác định yêu cầu và thiết kế cơ sở dữ liệu là bước quan trọng trong quá trình phát triển hệ thống. Nó giúp xây dựng một hệ thống quản lý dữ liệu chặt chẽ, bảo mật và hiệu quả. Nếu bạn đang phát triển một dự án, hãy đảm bảo thực hiện đầy đủ các bước trên để có một hệ thống dữ liệu tối ưu nhất!