Các Loại Mainboard Phổ Biến Hiện Nay: Phân Loại & Ứng Dụng Thực Tế

Giới thiệu

Mainboard (bo mạch chủ) là trung tâm kết nối và điều phối toàn bộ linh kiện trong máy tính. Tuy nhiên, mainboard có nhiều loại khác nhau tùy theo kích thước (form factor), loại CPU hỗ trợ, và mục đích sử dụng. Bài viết sau sẽ giúp bạn phân biệt các loại mainboard phổ biến hiện nay để lựa chọn đúng nhu cầu.

1. Phân loại mainboard theo kích thước (form factor)

Kích thước mainboard ảnh hưởng đến số khe cắm, khả năng mở rộng và kích thước vỏ case bạn phải dùng. Các chuẩn phổ biến gồm:

Tên gọi	Kích thước (mm)	Đặc điểm	Ứng dụng
ATX	305 × 244	Đầy đủ tính năng, nhiều khe cắm	PC chơi game, làm việc chuyên sâu
Micro-ATX	244 × 244	Nhỏ hơn ATX, ít khe mở rộng hơn	Máy tính văn phòng, phổ thông
Mini-ITX	170 × 170	Rất nhỏ, giới hạn khe cắm	PC nhỏ gọn, HTPC, mini PC
E-ATX	305 × 330	Lớn hơn ATX, nhiều khe & RAM	Máy workstation, server mạnh mẽ

🛠️ Lưu ý: Kích thước lớn hơn thường hỗ trợ nhiều tính năng hơn, nhưng cần case rộng tương ứng.

2. Phân loại mainboard theo socket CPU

Mỗi bo mạch chủ chỉ tương thích với một loại socket CPU nhất định. Hiện nay, hai hãng CPU lớn nhất là Intel và AMD với các loại socket:

🧠 Mainboard Intel

Socket	Dòng CPU hỗ trợ	Dòng chipset phổ biến
LGA 1200	Intel Gen 10, 11	H410, B460, Z490
LGA 1700	Intel Gen 12, 13, 14	B660, Z690, Z790
LGA 1851 (sắp ra)	Intel Gen 15+	Dòng mới 2025

🔥 Mainboard AMD

Socket	Dòng CPU hỗ trợ	Dòng chipset phổ biến
AM4	Ryzen 1000 – 5000	A320, B450, B550, X570
AM5	Ryzen 7000 trở lên	B650, X670, X670E

⚠️ Không thể gắn CPU AMD vào mainboard Intel và ngược lại. Luôn kiểm tra socket và chipset khi mua.

3. Phân loại mainboard theo nhu cầu sử dụng

Nhu cầu	Loại mainboard phù hợp	Gợi ý
Văn phòng, học tập	Micro-ATX, chipset cơ bản	H610, B450
Gaming phổ thông	ATX, hỗ trợ GPU rời	B660, B550
Gaming cao cấp, đồ họa	ATX hoặc E-ATX, hỗ trợ ép xung	Z790, X670E
PC nhỏ gọn, tiết kiệm diện tích	Mini-ITX	B660I, X670I
Máy chủ (server), workstation	E-ATX, hỗ trợ nhiều RAM, CPU mạnh	WRX80, TRX40

4. Một số hãng mainboard uy tín hiện nay

Hãng sản xuất	Đặc điểm nổi bật
ASUS	Độ bền cao, nhiều dòng ROG/Gaming
MSI	Tối ưu game, giá hợp lý
GIGABYTE	Hệ thống tản tốt, BIOS ổn định
ASRock	Phù hợp ngân sách, nhiều tính năng
BIOSTAR	Phổ thông, tiết kiệm chi phí

5. Mẹo chọn mainboard phù hợp

Xác định CPU trước, rồi chọn mainboard theo socket/chipset tương thích.
Kiểm tra RAM hỗ trợ (DDR4 hay DDR5, tối đa bao nhiêu GB).
Xem số khe PCIe, M.2, SATA nếu bạn cần gắn thêm GPU, SSD...
Ưu tiên main có USB 3.2, Wi-Fi, Bluetooth nếu cần tính năng hiện đại.
Nếu muốn ép xung, chọn main chipset Z (Intel) hoặc X (AMD).

Kết luận

Mainboard là linh kiện cốt lõi giúp kết nối toàn bộ hệ thống. Hiểu rõ các loại mainboard phổ biến hiện nay sẽ giúp bạn:

Lựa chọn đúng main phù hợp với CPU, vỏ case và nhu cầu sử dụng.
Tối ưu hiệu năng và khả năng nâng cấp máy tính trong tương lai.

Các Loại Mainboard Phổ Biến Hiện Nay