BÀI 14: LÀM VIỆC VỚi ĐỐI TƯỢNG ĐƯỜNG VÀ VĂN BẢN

A. YÊU CẦU CẦN ĐẠT

• Biết các thao tác chỉnh sửa hình.
• Thực hiện được việc vẽ, chỉnh sửa hình để tạo đường cong mong muốn.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

1. LÀM QUEN VỚi ĐỐI TƯỢNG DẠNG ĐƯỜNG

Định nghĩa:

• Đối tượng tự do dạng đường là tổ hợp của một hay nhiều đoạn cong hoặc thẳng nối liền nhau.
• Các đoạn có thể điều chỉnh độc lập để tạo hình dáng mong muốn.

Cấu trúc đoạn cong:
Mỗi đoạn cong gồm 4 điểm:

• 2 điểm đầu mút.
• 2 điểm điều khiển.

            → Các điểm điều khiển kết hợp với điểm mút tạo tiếp tuyến của đường cong.

Các bước vẽ đối tượng đường:

1. Chọn công cụ Pen trên hộp công cụ.
2. Chọn kiểu vẽ trên thanh điều khiển thuộc tính.
3. Nháy chuột để đặt các điểm neo, có thể kết hợp nháy chuột và kéo thả.
4. Kết thúc đường bằng cách nhấn phím Enter hoặc nháy đúp chuột.

2. SỬ DỤNG CÔNG CỤ TINH CHỈNH ĐƯỜNG

• Khi nối các đoạn thẳng hoặc cong với nhau, ta thu được đường cong phức tạp hơn.

• Các điểm nối gồm:

            -    Điểm neo trơn (smooth nodes) - biểu diễn bằng hình vuông hoặc tròn.
            -    Điểm neo góc (corner nodes) - biểu diễn bằng hình thoi.

Các bước tinh chỉnh đối tượng đường:

1. Chọn công cụ tinh chỉnh điểm trên hộp công cụ.
2. Nháy chuột vào hình muốn chỉnh sửa.
3. Nháy vào điểm neo, kéo thả chuột để điều chỉnh đường cong.

3. ĐỐI TƯỢNG VĂN BẢN

Tạo văn bản:

• Chọn công cụ Text trên hộp công cụ.
• Nháy chuột và nhập nội dung văn bản.

Tùy chỉnh văn bản:
Thực hiện trên thanh điều khiển thuộc tính:

• Phông chữ
• Kiểu chữ
• Cỡ chữ
• Khoảng cách dòng
• Kích thước tổng thể

Đặt văn bản theo đường cong:

• Vẽ đường trước.
• Chọn văn bản và đường.
• Dùng lệnh Text → Put on Path.

THỰC HÀNH

Nhiệm vụ 1. Vẽ chiếc lá và tô màu cho chiếc lá (Hình 14.11).

Hướng dẫn.

Bước 1: Vẽ hình chữ nhật ta được hình chữ nhật với các điểm neo như Hình 14.12a.

Bước 2: Chọn hình chữ nhật và chọn lệnh Path/Object to Path để đưa hình chữ nhật thành bốn cạnh với các điểm neo rời nhau (Hình 14.12b).

Bước 3: Chọn hai điểm neo cạnh trên của hình chữ nhật để nhập thành 1 điểm bằng cách chọn biểu tượng trên thanh điều khiển thuộc tính. Ta được hình tam giác (Hình 14. 12c).

Bước 4: Chọn hai điểm neo ở cạnh dưới của hình tam giác để chuyển thành điểm neo trơn bằng chọn nút lệnh (Hình 14.12d).

Bước 5: Thêm cuống lá bằng công cụ Pentrên thanh công cụ (Hình 14.12e).

Bước 6: Tô màu cho lá như Hình 14.11.

Nhiệm vụ 2. Viết chữ theo khuôn dạng của hình (Hình 14.13).

Hướng dẫn.

Bước 1: Chọn công cụ Pen, chọn kiểu vẽtrên thanh thuộc tính điều khiển.
Bước 2: Nháy đúp chuột vào các điểm để xác định điểm neo thứ nhất và thứ hai, cuối cùng nháy đúp chuột tại điểm neo thứ ba, ta nhận được hình tương tự Hình 14.14a.

Bước 3: Chọn công cụtrên hộp dụng cụ, ta xác định được các điểm neo (Hình 14.14b).

 Chọn điểm neo thứ hai, rồi chọn biểu tượng để chuyển điểm neo góc thành neo trơn (Hình 14.14c ).

Bước 4: Nháy vào biểu tượng trên hộp công cụ và gõ dòng chữ “Chúc mừng năm mới!” (Hình 14.14d ).

Bước 5: Chọn hai đối tượng đường cong và dòng chữ. Chọn lệnh Text/Put on Path để đặt dòng chữ uốn theo đường cong (Hình 14.14e ).

 Tô màu cho chữ và chọn nét đường cong không màu (Hình 14.14f ).

Bước 6: Vẽ hình tam giác tương tự nhiệm vụ 1. Sao chép, xoay, tô màu và di chuyển đến vị trí phù hợp (Hình 14.13 ).

Tóm lại: Để nhớ cách sử dụng các công cụ các em nên làm thật nhiều các bài thực hành nhé!

---

C. CỦNG CỐ - VẬN DỤNG

Câu 1: Trình bày các bước cơ bản để vẽ một đối tượng đường trong Inkscape.

Đáp án:

1. Chọn công cụ Pen trên hộp công cụ.
2. Chọn kiểu vẽ đường (đường thẳng, cong, v.v.) trên thanh điều khiển thuộc tính.
3. Nháy chuột để đặt các điểm neo, kéo thả nếu muốn tạo đường cong.
4. Nhấn Enter hoặc nháy đúp chuột để kết thúc đường vẽ.

---

Câu 2: Điểm neo trơn và điểm neo góc trong Inkscape khác nhau như thế nào?

Đáp án:

• Điểm neo trơn (smooth nodes): tạo ra đường cong mượt, các tay nắm điều khiển thẳng hàng để duy trì độ cong liền mạch.
• Điểm neo góc (corner nodes): tạo góc nhọn hoặc thay đổi đột ngột hướng đi của đường, tay nắm điều khiển không thẳng hàng.

---

Câu 3: Nêu cách tinh chỉnh hình dạng một đường cong đã vẽ trong Inkscape.

Đáp án:

1. Chọn công cụ Edit paths by nodes (biểu tượng mũi tên với các điểm neo).
2. Nháy vào đường cần chỉnh.
3. Chọn điểm neo muốn chỉnh sửa.
4. Kéo thả điểm hoặc tay nắm điều khiển để thay đổi hình dạng đường cong.

---

Câu 4: Làm thế nào để viết văn bản theo một đường có sẵn trong Inkscape?

Đáp án:

1. Vẽ đường (bằng Pen hoặc công cụ đường khác).
2. Dùng công cụ Text để nhập văn bản.
3. Chọn cả văn bản và đường bằng công cụ Select.
4. Vào menu Text → Put on Path, văn bản sẽ chạy theo hình dạng của đường đã vẽ.

---

Câu 5: Vì sao nên sử dụng các công cụ đường và văn bản trong thiết kế đồ họa?

Đáp án:

• Giúp tạo ra các hình dạng tùy chỉnh, mềm mại, linh hoạt trong thiết kế.
• Cho phép sáng tạo nội dung kết hợp hình ảnh và chữ một cách nghệ thuật.
• Hữu ích trong việc thiết kế logo, nhãn mác, minh họa hoặc các sản phẩm đồ họa mang tính cá nhân hóa cao.

---

D. TRẮC NGHIỆM