BÀI 16: NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH BẬC CAO VÀ PYTHON

A. YÊU CẦU CẦN ĐẠT

• Biết khái niệm ngôn ngữ lập trình bậc cao và ngôn ngữ lập trình bậc cao Python.
• Phân biệt được chế độ gõ lệnh trực tiếp và chế độ soạn thảo chương trình trong môi trường lập trình Python.
• Biết cách tạo và thực hiện một chương trình Python.

B. NỘI DUNG BÀI HỌC

1. NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH BẬC CAO

1. Các lệnh viết bằng ngôn ngữ máy ở dạng mã nhị phân hay hợp ngữ sử dụng một số từ viết tắt (thường là tiếng Anh) không thuận tiện cho việc viết hoặc hiểu.
2. Lập trình bằng ngôn ngữ bậc cao: các câu lệnh được viết gần với ngôn ngữ tự nhiên. Tuy nhiên, để máy tính có thể hiểu và thực hiện, các chương trình đó cần được dịch sang ngôn ngữ máy nhờ một chương trình chuyên dụng được gọi là chương trình dịch.
3. Các ngôn ngữ lập trình bậc cao như Java, C/C++, Python,... là những ngôn ngữ lập trình thông dụng nhất.

4. Python là ngôn ngữ lập trình bậc cao do Guido van Rossum, người Hà Lan tạo ra và ra mắt lần đầu năm 1991.

Ưu điểm:

• Các câu lệnh có cú pháp đơn giản.
• Môi trường lập trình Python dễ sử dụng, không phụ thuộc vào hệ điều hành.
• Python có mã nguồn mở, thu hút nhiều nhà khoa học phát triển.
• Nhiều thư viện hữu ích cho trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu, kĩ thuật robot,...

2. MÔI TRƯỚNG LẬP TRÌNH PYTHON

• Chế độ gõ lệnh trực tiếp: Dùng để tính toán và kiểm tra nhanh các lệnh.
• Chế độ soạn thảo: Dùng để viết các chương trình dài, chạy lại nhiều lần.

• Lựa chọn môi trường soạn thảo: Wingware, PyCharm, Thonny, Visual Studio,...

3. MỘT SỐ LẬNH PYTHON ĐẦU TIÊN

1. Lệnh print(): Dùng để xuất dữ liệu ra màn hình.

• Cú pháp: print(v1, v2,..., vn)

1. Ghi nhớ:

• Python nhận biết kiểu dữ liệu tự động.
• Python hỗ trợ các phép toán số học, phân biệt số thực và số nguyên.
• print() in ra một hoặc nhiều giá trị đồng thời.

C. CỦNG CỐ - VẬN DỤNG

Câu 1: Viết lệnh tính giá trị các biểu thức sau:

a) print(10+13)
b) print(20-7)
c) print(3*10 - 16)
d) print(12/5 + 13/6)

Câu 2: Các lệnh sau có lỗi không? Vì sao?

>>> 3 + * 5  # Lỗi cú pháp, vì toán tử * không thể đứng sau + mà không có toán hạng.
>>> "Bạn là học sinh, bạn tên là "Nguyễn Việt Anh""  # Lỗi do dấu nháy kép không phù hợp. Cần sử dụng dấu nháy đơn hoặc escape ký tự.

Câu 3: Viết các lệnh in thông tin sau:

a) print("1×3×5×7=", 1*3*5*7)
b) print("Bạn Hoa năm nay 16 tuổi.")