BÀI 23: MỘT SỐ LỆNH LÀM VIỆC VỚI DỮ LIỆU DANH SÁCH

1. Yêu cầu cần đạt

• Biết cách duyệt danh sách bằng toán tử in.
• Biết và thực hiện được một số phương thức thường dùng với danh sách trong Python.

2. Duyệt danh sách với toán tử in

Ví dụ 1: Kiểm tra giá trị có trong danh sách hay không

A = [1, 2, 3, 4, 5]
print(2 in A)  # Kết quả: True
print(10 in A) # Kết quả: False

Ví dụ 2: Duyệt từng phần tử trong danh sách bằng in

A = [10, 11, 12, 13, 14, 15]
for k in A:
    print(k, end=" ")
# Kết quả: 10 11 12 13 14 15

Ghi nhớ:

• in giúp kiểm tra một phần tử có trong danh sách hay không, trả về True hoặc False.
• Có thể duyệt nhanh danh sách bằng for ... in mà không cần dùng range().

3. Một số lệnh làm việc với danh sách

3.1. Lệnh clear() - Xóa toàn bộ danh sách

A = [1, 2, 3, 4, 5]
A.clear()
print(A)  # Kết quả: []

3.2. Lệnh remove(value) - Xóa phần tử đầu tiên có giá trị value

A = [1, 2, 3, 4, 5]
A.remove(1)
print(A)  # Kết quả: [2, 3, 4, 5]

3.3. Lệnh insert(index, value) - Chèn giá trị value vào vị trí index

A = [1, 2, 6, 10]
A.insert(2, 5)
print(A)  # Kết quả: [1, 2, 5, 6, 10]

Một số lệnh phổ biến khác:

Lệnh	Công dụng
A.append(x)	Thêm phần tử x vào cuối danh sách A
A.insert(k, x)	Chèn phần tử x vào vị trí k của danh sách A
A.clear()	Xóa toàn bộ dữ liệu danh sách A
A.remove(x)	Xóa phần tử x khỏi danh sách A

4. Củng cố - Vận dụng

Nhiệm vụ 1: Nhập danh sách n học sinh và in theo thứ tự ngược lại

n = int(input("Nhập số lượng học sinh: "))
hoc_sinh = []
for _ in range(n):
    ten = input("Nhập tên học sinh: ")
    hoc_sinh.insert(0, ten)  # Chèn vào đầu danh sách
print("Danh sách học sinh theo thứ tự ngược lại:")
for hs in hoc_sinh:
    print(hs)

Nhiệm vụ 2: Xóa các phần tử nhỏ hơn 0 trong danh sách A

A = [3, -1, 4, -5, 2, -7, 8]
A = [x for x in A if x >= 0]  # Lọc bỏ phần tử nhỏ hơn 0
print(A)  # Kết quả: [3, 4, 2, 8]

Nhiệm vụ 3: Tìm vị trí đầu tiên có ba số liên tiếp là 1, 2, 3

A = [5, 1, 2, 3, 4, 1, 2, 3]
found = False
for i in range(len(A) - 2):
    if A[i] == 1 and A[i+1] == 2 and A[i+2] == 3:
        print(f"Vị trí đầu tiên: {i}")
        found = True
        break
if not found:
    print("Không tìm thấy mẫu")

5 - TRẮC NGHIỆM